- On December 19, 2016
- By Chrystalla Stylianou
AΠΟΨΕΙΣ
Oρισμός προόδου, επιστήμης:
- Με τον όρο πρόοδο νοούμε τη διαρκή και ατέρμονη τελειοποίηση των ανθρωπίνων ικανοτήτων (πνευματικών και υλικών), μέσα από την αρμονική σύζευξη της έλλογης αναζήτησης με την επιστημονική έρευνα, την τεχνολογία, τους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς, την ιδιωτική και δημόσια ηθική.
- H επιστήμη, ως αέναος αγώνας του ανθρώπου για την κατάκτηση της γνώσεως, με τον διαλογισμό, την οξυδερκή παρατήρηση, τη διαίσθησηκαι την έρευνα, ανοίγει συνεχώς νέους ορίζοντες και φωτίζει τον νου.
- H προώθηση των φυσικών επιστημώνκαι η έκρηξη της τεχνολογίας, η οποία έχει προσλάβει φρενήρεις ρυθμούς στην εποχή μας, εγείρουν απορίεςκαι συγκλονιστικά ερωτήματα. H επιστήμη αναπτύσσεται συνήθως σε σχέση με τις πρακτικές ανάγκες των ανθρώπων, ακολουθεί όμως βασικά την εξέλιξη μιας κοινωνίας και αντικατοπτρίζει το συγκεκριμένο πνευματικό και ηθικό της επίπεδο.
Πρόοδος στην υπηρεσία αλλότριων σκοπών:
Πολύ χαρακτηριστικά, ο Αϊνστάιν είχε τονίσει: «H επιστήμη δεν μπορεί να δημιουργήσει σκοπούς, αλλά να προσφέρει, το πολύ, τα μέσα για την ανάπτυξη κάποιων σκοπών, οι οποίοι έχουν συλληφθεί από προσωπικότητες που διαθέτουν υψηλότερα ηθικά ιδανικά». Έσπευσε ωστόσο να σημειώσει πως «η εποχή μας είναι η εποχή των τελείων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών»
Η πρόοδος στην υπηρεσία των ισχυρών , των συμφερόντων
Η ιδέα όμως της διαρκούς προόδου έχει ανατραπεί… Από την ιδέα της προόδου περάσαμε σ’ εκείνη των μεμονωμένων προόδων: επιστημονικής, τεχνολογικής, οικονομικής…Αυτές οι πρόοδοι υποτάχτηκαν στην πολιτική της ισχύος που υιοθέτησαν τα κράτη στις ιθύνουσες τάξεις και στα ανώτερα στρώματα της εύπορης κοινωνίας. Κατά συνέπεια, ευνόησαν κάποια κράτη, πολιτικές και οικονομικές μειοψηφίες και διεύρυναν τις ανισότητες.
Ποιο είναι όμως σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της κοινωνίας μας;
Ο υλιστικός ευδαιμονισμός, που κυριαρχεί στα προηγμένα οικονομικώς κράτη, σε συνδυασμό με τα αξιοθαύμαστα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, που πολλαπλασιάζονται ραγδαίως, δεν αφήνει στον άνθρωπο τον αναγκαίο χρόνο για να ασχοληθεί, σοβαρά και επίμονα, με τον εσωτερικό του εαυτό, ώστε να επιτύχει όχι μόνο τη διανοητική και γενικότερα εγκυκλοπαιδική του συγκρότηση, αλλά για να κατορθώσει την ηθική ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του ως Ανθρώπου.
Συνέπειες της προόδου
- Σήμερα,«ο άνθρωπος βουβαίνεται προς τα μέσα και θαυμάζει προς τα έξω» κατά τον βαθύ λόγο του Θεοδωρακόπουλου.
- H τεχνολογία, που βελτίωσε σημαντικά τις συνθήκες της ζωής μας, βοήθησε ή εμπόδισε τον άνθρωπο να γίνει περισσότερο Ανθρωπος;
- Ο μηχανοποιημένοςκαι κατακερματισμένος χαρακτήρας της εργασίας στις τεχνοκρατικές κοινωνίες σήμερα έχει ως αποτέλεσμα την αποξένωση του ανθρώπου-δημιουργού από τα δημιουργήματά του.
- H σύγχυση πραγματικώνκαι πλασματικών αναγκών, η πνιγηρή εντατικοποίηση του ρυθμού της ζωής στις μεγαλουπόλεις, η εσωτερική μοναξιά, το άγχοςκαι η αγωνία αλλοτριώνουν βαθύτατα και παρεμποδίζουν την πνευματική ολοκλήρωση των ανθρώπων ως Ανθρώπων αυθεντικών.
- Σήμερα, που ο άνθρωπος υποβιβάζεταικαι γίνεται αντικείμενο, αριθμός, που πωλούνται καιαγοράζονται οι υπαρκτικές του ανάγκες και τα ιδανικά του, αποτελεί κρισιμότατο χρέος του αιώνα μας να συνειδητοποιήσει η κοινότητα των επιστημόνων τον κίνδυνο και να αντιδράσει αποτελεσματικά, δαμάζοντας την τεχνοκρατία, μεταλλάσσοντας αποφασιστικά το υλιστικό υπόβαθρο της κοινωνίας και αποκαθιστώντας τον ανθρωπισμό ως απαραίτητη αξίωση του ανθρωπίνου όντος για κάθε εποχή
- Έτσι πλήττεται βαριά οανθρωπισμός και δημιουργείται μια ηθική, ιδεολογική και τελικά υπαρξιακή σύγχυση του όντος. και βέβαια
Ευθυνες επιστήμονα
Ο επιστήμονας βαρύνεται με πολύμορφη ευθύνη για τη γνώση που κατά κάποιον τρόπο παράγει και οφείλει να προβλέπει οποιοδήποτε πιθανό κίνδυνο που θα μπορούσε να προέλθει από τη χρήση της – ή την κατάχρησή της – στο μέλλον για τον άνθρωπο και για την οικουμένη. Πρέπει να αποφασίζει με άγρυπνη συνείδηση και υπευθυνότητα εάν τα αποτελέσματα των ερευνών του πρέπει τελικά να εφαρμοσθούν. Κάθε επιστημονικό επίτευγμα φρονώ πως πρέπει να εξετάζεται όχι μόνο ως γνωστική ή υλική κατάκτηση, αλλά και για το αν θα αποβεί ευεργετικό ή επιζήμιο, ή και καταστρεπτικό, για την ύπαρξη του ανθρώπου. Τον έλεγχο αυτό ουδείς άλλος μπορεί ή επιτρέπεται να επιβάλλει στη συνειδητή ελευθερία του επιστήμονα παρά μόνον η συναίσθηση της ανθρώπινης και γενικά της κοινωνικής του ευθύνης.
Πραγματικός σκοπός της επιστήμης
Ως τελικός σκοπός της επιστήμης ανακύπτει σταθερά ο εξανθρωπισμός της ζωής και ως σκοπός της ζωής ο εξανθρωπισμός της επιστήμης, ώστε να υπηρετείται ο Ανθρωπος. Διότι μόνο με τον απόλυτο σεβασμό προς τον Άνθρωπο μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο υλισμός και ο υπέρμετρος ευδαιμονισμός που κυριαρχεί και ορίζει την εποχή μας, καιμόνο έτσι μπορεί να τιθασευθεί η επιστημονική αναρχία. Ο επιστήμονας οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι πάνω από όλα βρίσκεται, αμετάθετος και αναντικατάστατος, ο Ανθρωπος. και όπως, πολύ εύστοχα, όρισε ο Καντ: «ο άνθρωπος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ ως μέσον, για κάποιο σκοπό, αλλά να θεωρείται αυτός, ο ίδιος, ο τελικός σκοπός».
«Ο ανθρωπισμός», μας λέγει ο καθηγητής Τατάκης, «που θέλουμε να πραγματώσουμε, να έχει πάλι τόσο πλάτος και βάθος, ώστε να περιλάβει όλα τα έργα του ανθρώπου, βάζοντας το καθένα στη σωστή του θέση». H αναγέννηση, λοιπόν, αυτού του νέου ανθρωπισμού, που αξιώνουμε όλοι, συνιστά – όπως θα παρατηρούσε εύστοχα ο Erich Fromm – «μια αντίδραση στην απειλή εναντίον του ανθρώπου, μια απειλή που ολοένα μεγαλώνει».
Αυτός ο νέος ανθρωπισμός οφείλει να συμβιώσει και να λειτουργήσει αρμονικά με τη σύγχρονη, πολύμορφη και πολυδύναμη επιστήμη, και στο ηθικό και στο διανοητικό και στο υλικό πεδίο του σημερινού ανθρώπου. Διότι δεν απορρίπτει τον τεχνικό πολιτισμό με τις τεχνολογικές του κορυφώσεις, αλλά τον αξιοποιεί, τον προάγει, τον εξανθρωπίζει. H επιστήμη και η τεχνολογία οφείλουν να αποκαταστήσουν μια γόνιμη σύζευξη με τα κελεύσματα του ανθρωπισμού, ώστε να αντικρίσουν τον άνθρωπο ως ψυχοσωματικό ον.
Ένα τέτοιο συνειδητό αντίκρισμα σημαίνει πως ο τεχνολογικός πολιτισμός δεν βρίσκεται σε διάσταση με τον πνευματικό πολιτισμό, αλλά πως και οι δύο χρειάζονται, και οφείλουν, να συνεργασθούν για το καλό του ανθρώπου, του όντος, που βρίσκεται από καταβολής του κόσμου επικεφαλής της Δημιουργίας όλης. Συνειδητοποιώντας ο σύγχρονος επιστήμονας την άποψη αυτή, οφείλει να κατευθύνει την έρευνα και την όλη δράση του προς τη σταθερή προαγωγή και ανύψωση του ανθρώπου. Ετσι θα τον προφυλάξει και από την αλλοτρίωση, που τον οδηγεί στον οντολογικό του υποβιβασμό, και από τη μηχανοποίηση του βίου τουκαι από τον υλιστικό του εναγκαλισμό, αποσαφηνίζοντας τους «συγκεχυμένους σκοπούς»των καιρών μας, κατά Αϊνστάιν, και επανατοποθετώντας, ως ύψιστο αίτημα της Ιστορίας, τον συνεχή εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Διαφορετικά, η ζωή θα καταντήσει ένας διαρκής εφιάλτης…
Ο κ. Γρηγόριος Δ. Σκαλκέας είναι καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Σπάνιο βίντεο της Γης σε υπέρυθρη λήψη
Ο πλανήτης μας μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό
- Η Γη μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό. Υπέρυθρες εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους συνενώθηκαν σε ένα εντυπωσιακό timelapse που δείχνει την ατμόσφαιρα να αναδεύεται και να πάλλεται.Το βίντεο αναρτήθηκε στο YouTube από τονΤζέιμς Τάιργουιτ-Ντρέικ, φοιτητή προηγμένης μικροσκοπίας που ασχολείται με το Διάστημα ως χόμπι.Ο Τάιργουιτ-Ντρέικ συγκέντρωσε 700 εικόνες που μετέδωσαν οι αμερικανικοί δορυφόροι GOES 13 και 15 το διάστημα 30 Νοεμβρίου 2014 έως 26 Ιανουαρίου 2015.
«Απειλή για την ανθρωπότητα η τεχνητή νοημοσύνη», προειδοποιεί ο Μπιλ Γκέιτς
Ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις της εκφράζει ο μεγιστάνας της βιομηχανίας των υπολογιστών
Φόβους για την πρόοδο στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης εκφράζει ο Μπιλ Γκέιτς
Ο ιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς δήλωσε ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε να θεωρούν απειλή την τεχνητή νοημοσύνη και να ανησυχούν για τις πιθανές επιπτώσεις της. Όπως είπε, δεν μπορεί να καταλάβει γιατί η ανθρωπότητα δεν φαίνεται να προβληματίζεται πιο σοβαρά για την πιθανότητα η τεχνητή νοημοσύνη να γίνει τόσο ισχυρή, που θα καταντήσει ανεξέλεγκτη.
Από την πλευρά του όμως, σύμφωνα με το BBC, ο ιδρυτής της Microsoft ξεκαθάρισε πως«ανήκω στο στρατόπεδο που ανησυχεί για την σούπερ-νοημοσύνη. Αρχικά οι μηχανές θα κάνουν πολλές δουλειές για μας και δεν θα είναι πολύ έξυπνες. Αυτό θα είναι θετικό, αν το χειριστούμε σωστά. Όμως μετά από μερικές δεκαετίες, η (τεχνητή) νοημοσύνη θα γίνει αρκούντως δυνατή για να αποτελεί πηγή ανησυχίας».
Άλλες προσωπικότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας, όπως ο Στίβεν Χόκινγκ και οEλον Μασκ, έχουν επίσης εκφράσει τους φόβους τους για τις διαγραφόμενες επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και της αυξανόμενης δύναμης των ρομπότ. Ο πρώτος έχει πει ότι οι μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί «να φέρουν το τέλος της ανθρωπότητας», ενώ ο δεύτερος ότι η τεχνητή νοημοσύνη «κάνει επίκληση στους δαίμονες» και ότι «συνιστά την μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή που υπάρχει».
Από την άλλη, ο Eρικ Χόρβιτς εμφανίζεται πιο αισιόδοξος. «Υπάρχουν ανησυχίες ότι σε βάθος χρόνου θα χάσουμε τον έλεγχο ορισμένων μορφών νοημοσύνης. Κατά βάση, δεν νομίζω ότι αυτό πρόκειται να συμβεί. Θα είμαστε πολύ προβλεπτικοί για το πώς θα αξιοποιήσουμε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και, στο τέλος, θα μπορέσουμε να πάρουμε απίστευτα οφέλη από την μηχανική νοημοσύνη σε όλους τους τομείς της ζωής, στην επιστήμη, την εκπαίδευση, την οικονομία και την καθημερινή ζωή».
«Καλύτερα Παιδεία παρά Τεχνολογία»Ο αμερικανός πρόεδρος θεωρεί ότι οι σύγχρονες μορφές επικοινωνίας δεν προάγουν τη δημοκρατία
- Σε ομιλία του κατά την τελετή ορκωμοσίας 1.000 αποφοίτων του Πανεπιστημίου Χάμπτον της Βιρτζίνια, εθισμένος στηντεχνολογία και στο τελευταίας γενιάς κινητό του τηλέφωνο, ο ΜπαράκΟμπάμα υποστήριξε ότι στην εποχή των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων επικοινωνίας μέσω του Διαδικτύου, τα iΡod, iΡad, Χbox και Ρlaystation δεν προάγουν τη δημοκρατία και αποτελούν συχνά μέσο διασποράς ψευδών ειδήσεων.
- «Οι σημερινοί απόφοιτοι καλούνται να αντιμετωπίσουν έναν σκληρό στίβο εργασίας, δύο πολέμους και να ζήσουν σε ένα περιβάλλον συνεχούς πληροφόρησης από ΜΜΕ που δεν είναι πάντοτε αφοσιωμένα στην αλήθεια. Σε αυτά προστίθενται και οι περισπασμοί από τις δημοφιλείς ηλεκτρονικές συσκευές που ψυχαγωγούν εκατομμύρια Αμερικανούς. Με τα iΡod, iΡad, Χbox και Ρlaystation, συσκευές που δεν γνωρίζω πώς λειτουργούν, η πληροφόρηση γίνεται περισσότερο μια μορφή ψυχαγωγίας παρά ένα εργαλείο απόκτησης δυνάμεως ή μέσο χειραφέτησης. Ολα αυτά δεν ασκούν απλώς περισσότερες πιέσεις σε εσάς, αλλά και στη χώρα μας και στη Δημοκρατία μας » είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.